hommelverwarring Archieven - Welke hommel is dit?

05/06/202226/06/2022

Een hommel of toch niet?

Ik ben al een paar keer gefopt. Meende ik een hommel te zien, was het een zeer goede imitatie door een hommelbijvlieg.

Eind april patrouilleerde ik bij de bloeiende bessenstruik: een ribes. De een na de andere hommel zag ik een duik nemen in de kleine bloempjes van de ribes. Toen zag ik een heel klein akkerhommeltje. Dacht ik. Zo klein had ik ze nog nooit gezien. Maar recent heb ik gelezen dat de eerste generatie werksters klein zijn. Eerste generatie concludeerde ik daarom.

Zo van de zijkant zag ik een oranje borstuk en een oranje kontje. Een akkerhommel dus.
Toen begon ze te draaien op het bloempje. Ze was wel overal oranje. Wat een gekke akkerhommel dacht ik nog. En keek nog eens. De vorm klopte toch ook niet voor een hommel. Die zijn vaak ronder, het achterlijf voluptueus.

Hier is ze in volle glorie. Het is een zandbij (Andrena fulva) met de Nederlandse naam Vosje.

Gefopt door een vosje. Dit komt in de galerij van de foppers.

29/11/201826/06/2022

Verkleurde of natte kontjes of andere werkelijkheden

Welke hommel is dit? Een verkleurde veenhommel

Determinatie is makkelijk als het gaat volgens het vastgestelde patroon. Maar daar komt die heerlijke werkelijkheid, waarin alles dan toch een beetje verwarrend is.

Natte hommels

Zoals deze totaal verregende hommel. We zien nog net een gele natte band op het borststuk. Het zou zo maar een werkster aardhommel kunnen zijn.

Nog een die overvallen is door een regenbui en zich goed heeft vastgehouden aan de kogeldistel.

Hommels die kleur krijgen van stuifmeel

TuinhHommel op vingerhoedskruid — bepoederde tuinhommel

Wat is dit voor hommel? Een wit borststuk? Deze tuinhommel is gewoon goed bezig. Zij heeft al heel wat bloemen bezocht. En vooral het vingerhoedskruid. En daar is het stuifmeel wit van. Dus bij deze een bepoederde hommel.

Verkleurde hommels

Ouder wordende hommels krijgen gerafelde vleugels en verliezen hun kleur. Zoals dit mannetje veenhommel. Je ziet nog net de witte haren op zijn snuitje. Als je je bedenkt dat een vers mannetje veenhommel gele haren op zijn kop heeft en 2 gele banden op het borststuk, dan zie je opeens dat deze witte hommel een veenhommel is. Een oudje, maar toch.

Nog eentje hieronder, nog niet zo bejaard als die van hierboven, wel met duidelijk kleurslijtage.

2017-09-17_034_hommel_verkleurdmannetjeveenhommel — verkleurde veenhommel

28/11/201826/06/2022

Doen alsof: namaakhommels

Welke hommel is dit? Geen hommel maar een vlieg

Het lijkt op een hommel, maar is het niet. Bijvliegen doen alsof ze bij zijn. Hebben dezelfde kleuren, lijken zich soms ook zo te gedragen. Waarom? Omdat het voordeel oplevert. De meeste vogels denken er niet aan om een hommel op te eten. Dus als je op een hommel lijkt dan word je niet opgegeten. Altijd handig om gevaarlijk te lijken.

Namaakhommel nummer 1: hommelbijvlieg

Dit is een hommelbijvlieg (Eristalis intricaria). Met een wit kontje en oranje borststuk lijkt het op een boomhommel

Namaakhommel nummer 2: hommelzweefvlieg

Eentje die geheel oranje is. Waarschijnlijk een hommelzweefvlieg (Volucella bombylans). Er zijn nog meer kleurvariaties. Zo is er een die op een steenhommel lijkt en een die zijn best doet om op een akkerhommel te lijken.

Ontmasker de namaakhommel

De bijvliegen en hommelzweefvliegen doen echt hun best om op een bij of hommel te lijken. Toch kun je vrij makkelijk zien of het een vlieg is.

Ogen vergelijken

Vergelijk de ogen van de vlieg eens met die van een hommel. De ogen van de vlieg raken elkaar bijna, de ogen vullen bijna de gehele kop. Bij de hommel zit er ruimte tussen, en zijn de ogen naar beneden geplaatst.

Antennes vergelijken

Zie hoe de antennes verschillen. Bij de hommelzweefvlieg 2 korte antennes (als omgekeerde frietvorkjes vertelde een IVN-gids mij ooit). Bij een hommel zijn het lange antennes.

Vleugels vergelijken

Ook de vleugels zijn anders. Er zijn er maar 2, in plaats van de 4 die een hommel heeft. Alleen zie je dat niet zo makkelijk in het veld.

29/10/201826/06/2022

Hommel: man of vrouw of koekoek

Is het een vrouwtje of een mannetje?
Dat is makkelijk te zien als er een hommel voorbij vliegt met stuifmeel aan haar poten.

Dat ziet er zo uit: Foto

Of het begin ervan: Foto

Dit kan een werkster zijn of als het nog vroeg in het seizoen is een koningin. Deze vrouwen verzamelen stuifmeel om de nakomelingen te voeden. Een mannetje doet dat nooit, een koekoekshommel natuurlijk ook niet.

Meestal is een werkster klein en een koningin groot, maar alles is relatief.

Is het een mannetjes of de koekoek?

Mannetjes verzamelen nooit stuifmeel en een koekoek zeker niet. De achterpoten laten het verschil zien tussen een vrouw, man of koekoek. Ik vind dit zelf lastig om te zien, maar bij deze een poging.
Kijk naar de achterpoot en dan de plek waar normaal stuifmeel wordt verzameld;

Zo hoort het er uit te zien voor een vrouwtje Foto

Zo voor een mannetje of koekoek? Foto

12/06/201726/06/2022

Hommel-verwarring: moshommel of akkerhommel

Een akkerhommel is toch heel anders dan de gele flits die de moshommel is? Ja. Dat klopt. Als je kijkt naar de donkere vorm van de akkerhommel dan is het verschil overduidelijk.

De akkerhommel heeft een oranje borststuk en kont met daartusssen zwart. De moshommel is gehuld in geel en oranje: een oranje borststuk en een geel achterlijf (als je goed kijkt zie je ook nog wat bruingele banden lopen op het achterlijf).

Maar er is ook een lichtere vorm van de akkerhommel. En ja, dan kun je je vergissen.

Kijk even mee:

Zo, op het eerste gezicht dezelfde hommel.
Gefopt. Links is de akkerhommel nectar aan het drinken op salvia, rechts is de moshommel bezig.

Hoe kun je zien of het een akkerhommel of moshommel is?

1. Zijn er zwarte haren?

De akkerhommel heeft een duidelijke zwarte band op het achterlijf.

De moshommel heeft een geheel geel lichaam (met wat bruin ertussen). Je ziet bij de moshommel wel wat zwart maar dat is de kleur van zijn lijf (citinepantser) en niet van de haren.

2. Welke kleur haar zit er op de kop?

Een moshommel heeft gele haren op de kop (de mannetjes en de vrouwtjes).

De akkerhommel heeft altijd een zwart koppie.