Hommels met een wit kontje en 2 witte strepen – welke hommel is dit

Vroeg in het voorjaar is de vroegbloeiende wilg een magneet voor de hommelkoninginnen.
Ze hebben overwinterd in een holletje in de grond en moeten nu zo snel mogelijk op krachten komen.

Maar welk wit kontje zit er op die wilg? Ik zie een hommel met een wit kontje en 2 gele strepen op het borststuk. Op de foto hieronder zie je wat het borststuk is. De gele streep op het achterlijf blijft bij de herkenning buiten beschouwing.

Met 2 gele strepen op het borststuk kunnen het 2 soorten hommels zijn in dit jaargetijde. De hommels die we nu zien zijn koninginnen. We hebben de keuze uit een tuinhommel of een veenhommel. Een tuinhommel koningin is echt een flinke bij, de veenhommel-koningin is daarbij een middenformaatje.

Een tuinhommel heeft een lange tong en een lange kop. Een veenhommel heeft een korte kop en een korte tong. Maar wat is kort en wat is lang? Ik doe een poging het te laten zien. In de hoop dat ik het niet moeilijker maak dan het is.

Eerst een soortgelijk plaatje als boven maar dan met een tuinhommel (klik op de afbeelding om een grotere versie te zien). Zoals je ziet allebei 2 gele strepen op het borststuk. Maar die tong! Wat een verschil met het bescheiden tongetje van de veenhommel.

En dan de kop. Hieronder de kop van een tuinhommel (links) en de kop van een veenhommel (rechts). Die van de tuinhommel geeft een uitgerekt gevoel, die van de veenhommel niet. Je kunt ook nog eens de tongen vergelijken.

De kleur van de strepen worden ook wel als verschil genoemd, maar dat kan soms lastig zijn bij verkleurde exemplaren. Waarbij de veenhommel meer lichtgele strepen en de tuinhommel meer donkergele strepen.

Meer hommels met een wit kontje

Aardhommel, tuinhommel en boomhommel zijn nu gesneden koek voor je. De basis van hommels met een wit kontje heb je nu te pakken, toch? Maar er zijn nog meer hommels met een witte kontje. Tijd voor verdieping. Naar level 2.

Level 2: meer hommels met een wit kontje

Gele streep direct boven het witte kontje

Hommel met een wit kontje - Grote koekoekshommel
een grote koekoekshommel

Zie je een witte kont met direct daaraan vast een gele streep? Dan is het de grote koekoekshommel. Er zit vaak een onderbreking in de gele band. Ook is het kontje niet helemaal wit tot het puntje. Maar dat zie je wat moeilijker.

Gele haren op de kop

Hommel met een wit kontje - Mannetje veenhommel
Mannetje veenhommel

Als er gele haren op de kop zitten, kijk dan eerst weer even of er 2 gele strepen op het borststuk zijn of 1 gele streep. Zijn het er 2, zoals hierboven op de foto, dan is het een mannetje veenhommel (Bombus jonellus). Is het er 1? Dan is het een mannetje veldhommel (Bombus lucorum).

Van de veldhommel heb ik geen foto. Daarom een verwijzing naar de site van Steven Falk. Hij schreef de veldgids Bijen en heeft veel beeldmateriaal online:  mannetje veldhommel.

Welke hommels missen we dan nog met witte kontjes?

Er is nog een vierkleurige koekoekshommel (Bombus sylvestris). Deze hommel is als een aardhommel: witte kont, 1 gele band op het borststuk, 1 gele band op het achterlijf. Maar kijk nog eens naar de witte kont. De kleur loopt niet volledig door naar het uiterste puntje. Daar is het zwart met rode haartjes. Dat is derde kleur. De vierde kleur is natuurlijk zwart.

Helaas heb ik nog geen foto van de vierkleurige koekoekshommel. Dus nog even geduld…. Tot die tijd opnieuw Steven Falk to the rescue: vierkleurige koekoekshommel.

Ook bestaat er de zeldzame grote veldhommel. Ze lijkt op een aardhommel-koningin. De gele band op het borststuk loopt door tot onder de vleugelaanzet. Ze vliegt pas vanaf april, dus daarmee kun je haar onderscheiden van de aardhommel-koninginnen.